چگونه می توان کودکان را از دروغگویی بازداشت؟

تالوار می‌گوید: دروغگویی کودکان دبستانی و پیش دبستانی یک نشانه است، نشانه‌ای از مشکل بزرگی که در پشت آن است و کودک برای حفظ امنیت خود از این راهبرد استفاده می‌کند. کودک ۶ ساله‌ای که مرتباً دروغ می‌گوید در صورتی که دروغگویی برایش راهبرد موفقی جهت مواجهه با موقعیت‌های سخت اجتماعی شود، همچنان دروغگو باقی خواهد ماند. حدود یک سوم کودکان این‌گونه هستند. اگر کودکی هنوز در ۷ سالگی دروغ می‌گوید، به نظر می‌رسد برایش عادت شده و در دام دروغگویی افتاده است.

در بسیاری مواقع پیش می‌آید که کودکان به دور از چشمان والدین کارهای مخربی (مثلاً شکستن ظرف یا پنجره) انجام می‌دهند که از پذیرش آن سر باز می‌زنند. ممکن است در این مواقع مسؤولیت را به گردن خواهر یا برادر اندازند. یا خود را کاملاً ناآگاه از علت اتفاق نشان دهند. کودکان برای فرار از تنبیه یا سرزنش، واقعیت را انکار می‌کنند و به گونه‌ای برخورد می‌کنند که گویا صادق هستند.

زمانی که والدین با دروغگویی یا انکار فرزندان روبرو می‌شوند، عموماً کودک را تنبیه می‌کنند یا اینکه به طور مستقیم بر دروغگویی او تمرکز می‌کنند. والدین سعی می‌کنند مزایای راست گفتن و صادق بودن و پذیرفتن اشتباه را گوشزد کنند و از دروغ و شرایط بدی که ممکن است دروغگویی ایجاد کند، صحبت می‌کنند. این گونه برخوردها نه تنها نتایج مثبتی به بار نمی‌آورد بلکه موجب می‌شود کودکان برای رهایی از مشکل، دروغ‌های بیشتری بگویند. هیچ گاه با فریاد زدن نمی‌توان راستگویی و صداقت را به کودکان آموخت. لازم است برخوردی با دروغگویی کودک شود که از پذیرش اشتباه و کاری که موجب دروغگویی وی شده است، ترسی نداشته باشد.

مواجهه با دروغگویی کودکان دبستانی و پیش دبستانی:

چنانچه بیان شد، کودکان برای رهایی از چالشی که به وجود آورده‌اند، اقدام به دروغگویی می‌کنند. در چنین شرایطی والدین بایستی برخوردی صحیح داشته باشند تا از این‌گونه موقعیت‌ها یک فرصت تربیتی بسازند.

کودک بعد از انجام کاری نادرست، آن را به گردن کودک دیگری می‌اندازد و به دروغ وی را عامل اتفاق ناخوشایند (شکسته شدن ظرف، خراب شدن وسیله‌ای برقی، ریختن گیلاس آّبمیوه و…) معرفی می‌کند.

کودک را با این موضوع روبرو کنید که در چنین شرایطی که خواهر یا برادر یا کودکی دیگر را به عنوان عامل خرابکاری نشان می‌دهد و سرزنش می‌کند، آن کودک چه احساسی پیدا می‌کند. به عنوان مثال والدین بایستی در چنین شرایطی بپرسند: «حالا که می‌گی برادرت خرابکاری کرده، اونچه احساسی پیدا می‌کنه؟»
آگاهی کودک از حس ناخوشایند خواهر یا برادرش در چنین شرایطی، احساس مسؤولیت را در او بیدار می‌کند و همان‌طور که نمی‌خواهد خودش به عنوان عامل خرابکار شناخته شود، خواهر یا برادرش نیز نمی‌خواهند به ناحق این‌گونه حسی را داشته باشند. بایستی به کودک کمک کنیم تا متوجه شود احساسات دیگران مهم بوده و ارزش راست گفتن بسیار بیشتر از ناراحت کردن خواهر یا برادر است.