اقتضای هر سن
ظاهر ماجرا این است كه: کودکی وسیله یا چیزی را که مال خودش نیست برداشته و با خود به خانه آورده. اما واقعیت این است که بچهها در سنین مختلف به دلایل مختلف، ممکن است به وسایل دیگران دستبرد بزنند. این دلایل آنقدر باهم فرق دارند که دیگر اسم همه این کارهای به ظاهر مشابه را نمیتوان «دزدی» گذاشت.
تا قبل از پنج سالگی:
برای کودکان ۵ – ۳ ساله، برداشتن وسایل دیگران عملی عادی و معمولی است، چراکه هنوز مفهوم مالکیت و حریم خصوصی را درک نمیکنند. آنها به سختی میفهمند که نباید چیزی را که متعلق به آنها نیست، بدون اجازه بردارند، زیرا که در مرحلهٔ خودمحوری از رشد خود هستند و تصور میکنند که همه چیز در اختیار آنهاست و هر کار بخواهند میتوانند انجام دهند. بنابراین بهتر است پدر و مادرشان آنها را بهدلیل این رفتار (برداشتن بدون اجازه اشیاء دیگران) تنبیه و سرزنش نکنند. در عوض، فرصت خوبی برای آنهاست که دربارهٔ موضوع مالکیت و اشتباه بودن عمل کودک با او صحبت کنند.
بچههای خیلی کوچک گاهی اشیایی را که دوست دارند برمیدارند، بدون اینکه بدانند برای داشتن آنها باید پول داد. آنها نمیدانند برداشتن چیزها بدون پرداخت پول کار غلطی است. آنها هنوز مفهومی به نام «دزدی» را نیاموختهاند.
کودکان ۱۲ـ ۷ سال:
کودکان از حدود ۶ سالگی به بعد، نه تنها مفهوم مالکیت را درک میکنند، بلکه بهتدریج قادرند به اشتباه بودن عملشان نیز پی ببرند. زمانیکه آنها شروع به درک اینگونه مفهومها میکنند، والدین باید حد و مرزهای مالکیت و رفتارهائی که به آنها "دزدی" گفته میشود، را برای آنها روشن سازند.
12 تا 19 سالگی:
دزدی کردن در نوجوانان میتواند علل گوناگون داشته باشد. آنها مسلما میدانند که نباید دزدی کنند، اما ممکن است به خاطر هیجان این کار دست به دزدی بزنند یا چون دوستان آنها دزدی میکنند آنها هم این کار را بکنند.
بعضی نوجوانان فکر میکنند ممکن است کسی متوجه کار آنها نشود یا بتوانند از زیر تنبیه دزدی در بروند. در نهایت، دزدی برای برخی از نوجوانان راهی برای یاغیگری و اعتراض به وضع موجود است. البته دلایل پیچیدهتری هم برای دزدی کودکان و نوجوانان وجود دارد. این کار میتواند نشانهای از این باشد که آنها در شرایط پراسترسی قرار دارند که ممکن است درخانه، مدرسه یا در گروه دوستان باشد. گاهی آنها برای نشان دادن عصبانیت یا برای جلب توجه این کار را میکنند.
دزدی برخی از بچهها فریاد کمکخواهی برای رهایی از آزارهای روحی و جسمی محیط خانه است. در این نوع بچهها، دزدی نشانهای است که ما را به طرف مشکل اصلی هدایت میکند.
گاهی وقتها بچهها چیزی را میدزدند که آرزو دارند داشته باشند، اما به دلیل مشکل مالی نمیتوانند تهیه کنند.در بدترین حالت، ممکن است دزدی آنها به خاطر تامین نیازهای مالی برای خرج اعتیاد باشد. علت دزدی فرزندان هر چه که باشد والدین باید اول مشکل ریشهای را شناسایی کنند و سعی کنند علت اصلی را از بین ببرند.
|